Sigara dumanının havada oluşturduğu şekilleri hiç incelediniz mi? Oluşan şekillerin hiç bir düzeninin olmadığını ve tamamen rastlantısal oluştuğunu söyleyebilirsiniz ve aslında bu söylediğiniz yanlış değildir. Fakat olayın temeline inmeye çalışırsak aslında çıkan dumanın yönünü ve şeklini etkileyecek bir sürü parametre olduğunu söyleyebiliriz. Mesela, odanın içindeki sıcaklık değişimi, havanın sürtünme katsayısı, sıcaklık değişimine bağlı olarak gerçekleşen basınç değişimleri ve en sonunda ortaya çıkan hava akımı ve anlık değişiklikler sayesinde sigara dumanının düzensiz hareketini gözlemleyebiliyoruz. Kaos adı verilen bir teoriye göre ölçülebilecek girdilerin sayısı o kadar fazla ve değişkendir ki sigara dumanındaki hareketleri tahmin etmek neredeyse imkansızdır. Aslında bunun diğer bir sebebi de girdilerin yani sigara dumanını etkileyen olayların birer çıktı yani sigara dumanının etkilediği durumlardır ki odanın içindeki sıcaklık değişiminin sebebi de sigaranın yanmasıdır ve sıcaklık değişimi sonucu etkilenen basınç değişimlerinin oluşturduğu hava akımı gene gözlemlediğimiz dumanı oluşturan sigaraya bağlıdır. Fakat, bu olayların temelinde yatan değişimlerin sebeplerinin açıklamasını fiziksel ve matematiksel olarak yapabiliyoruz çünkü sıcaklık değişimlerine sebep olan yasanın termodinamik olduğunu ve bu değişimi ölçmek için hangi matematiksel işlemin yapılacağını açık bir şekilde görebiliyoruz. Aslında burdaki temel çelişki kaosun oluşabilmesi için düzenin kusursuz işlemesi gerekliliğidir. Fraktal geometrisinin kaos teorisinin bir uzantısı olduğunu bilmenizde fayda var.
Kaos düşünce yapısının sonuçlarından biri olan Kelebek Etkisi de dünyada oldukça kabul gören bir tutumdur. ‘’Teksas’ta kanat çırpan bir kelebek, Çin’de fırtınaya sebep olabilir.’’ lafı Kelebek Etkisini en güzel şekilde özetleyen sözdür.
Yaşadığınız hayatın bir düzeni olduğunu düşünüyorsanız gözlerinizi açmanızı tavsiye ederim.

Yorum bırakın